Прыслоўе.
Прыслоўе — нязьменная часьціна мовы, абазначае прыкмету дзеяньня, стану альбо якасьці.Прыклады прыслоўяў:
| мейсца | наверсе, уперадзе, сьпераду, управа, справа, улева, зьлева, унізе, пасярэдзіне, ззаду, дзе, тут, там, усюды, недзе, нiдзе, куды, сюды, туды, сяды-тады, нiкуды, некуды, побач, супраць, паблізу, наперадзе, навокал, далёка |
| часу | калі, потым, тады, калісьцi, нiколi, зараз, цяпер, ужо, сёньня, сёлета, летась, залетась, налета, неўзадаўжкі |
| колькасьцi | колькi, столькi, гэтулькi, некалькi, нiколькi, вельмi, надта, досыць, шмат, двойчы, аднойчы, дашчэнту |
| прычыны i мэты | чаму, чамусьцi, навошта, затым, таму, знарок, зьнячэўку |
| спосабу дзеяньня | як, таксама, гэтак, усяляк, iнакш, па-мойму, неяк, абы-як, сяк-так, раптам, нарэшце, памалу, пакрысе, зноў, навогул, штораз, штогод, часам, разам, лацьвей, якраз, уздоўж, ушыр, утоўшч |
| 1) Каб узмацніць дзеяньне, у беларускай мове ўжываюцца выразы, якія складаюцца зь дзеяслова й прыслоўя, што ўтворана ад гэтага ж дзеяслова: просьма прасіць, бегма бегчы, лежма ляжаць, крычма крычаць, лётма ляцець. 2) У гутарцы характэрна ўжываньне прыслоўяў з займеньнікам што: праўда што, дзіва што, дарма што, хіба што, бадай што. |
| Як? | паважна прыняў вестку забралі ўсё дазваньня сын якраз як бацька |
| Дзе? | Беларусь ляжыць пасярэдзіне Эўропы уверсе пад стольлю вісіць люстра |
| Куды? | зараз трэба павярнуць улева малыя пабеглi напярэймы дзеду бяру бiлет туды й назад |
| Адкуль? | адсюль да дому ўжо недалёка адгэтуль паедзем на мэтро |
| Калі? | ранiцай сьнедаем калі-нікалі ён наведваецца сюды |
| Дзеля чаго? | нездарма мае быць гэтая размова скажы, навошта ён прыйшоў? |
161. Разгледзьце табліцу. Дапоўніце прыкладамі з папярэдняга лінгвістычнага тэксту і практыкаванняў.
| Значэнне | Пытанне | Прыклады |
| 1. Месца | д з е? к у д ы? а д к у л ь? | справа... |
| 2. Час | калі? як доўга? з якога часу? да якога часу? | |
| 3. Прычына | чаму? па якой п р ы ч ы н е? | |
| 4. Мэта | з якой мэтай? | |
| 5. Спосаб дзеяння | я к? я к і м ч ы н а м? | |
| 6. Мера і ступень | к о л ь к і? наколькі? у якой ступені? |
Комментариев нет:
Отправить комментарий